Neden Hep Aynı Hataları Yapıyorum? Bilinçaltı Kalıplar Üzerine

Bazı kararlar vardır ki sonuçları hep aynıdır. Benzer ilişkiler, aynı çıkmazlar, tekrar eden hayal kırıklıkları... “Bu sefer farklı olacak” diye başlanan yolların sonunda tanıdık duygularla karşılaşırız. Peki neden? Bu yazıda, bu tekrarlayan döngülerin arkasında yatan bilinçaltı kalıpları inceledim ve bu kalıplarla nasıl başa çıkılabileceğini ele aldım.

Bilinçaltı Kalıplar Nedir?

Bilinçaltı kalıplar, geçmiş deneyimlerin sonucu oluşan otomatik inanç sistemleridir. Özellikle çocukluk döneminde gelişen bu yapılar, kişinin kendine, başkalarına ve dünyaya dair farkında olmadan geliştirdiği yorumları barındırır. Örneğin:

• “İnsanlara güvenilmez.”

• “Ben sevilmeye layık değilim.”

• “Başarırsam ancak değerli olurum.”

Bu tür inançlar, yaşamın farklı alanlarında kendini tekrar eden davranış ve seçimlere dönüşür.

Aynı Hataları Neden Tekrarlarız?

Bu kalıplar fark edilmediğinde, kişi benzer durumlardan geçmeye devam eder. Bunun birkaç sebebi olabilir:

• Tanıdık olanı seçmek güvenlidir (acı bile olsa).

• Farkında olmadan “bu sefer düzeltebilirim” düşüncesiyle aynı rolü tekrar oynarız.

• Derinlerde bir yerde cezalandırılma, onay arama veya kendini ispat etme ihtiyacı taşırız.

Yani, tekrar eden hatalar aslında çözülmemiş duygusal düğümlerin dışa yansımasıdır.

Bilinçaltı Kalıplar Nereden Gelir?

• Ebeveyn tutumları: Aşırı eleştirel, mesafeli ya da ihmal eden bir ebeveyn, bireyin kendilik algısını etkileyebilir.

• Koşullu sevgi: “İyi olursan severim” mesajı, değeri başarıya bağlar.

• Travmatik deneyimler: Çocukken yaşanan küçük ama anlamlandırılamayan olaylar bile kalıcı etkiler yaratabilir.

Bu yaşantılar bireyde şema denilen derin inançlara dönüşür.

Bu Kalıpları Nasıl Fark Ederiz?

• Sürekli aynı tür insanları mı hayatına alıyorsun?

• Başarıdan hemen sonra kendini sabote mi ediyorsun?

• Hayatının belirli alanlarında “hep bir şey eksik” hissi mi var?

Bu sorulara cevabın evetse, tekrar eden döngüleri kırmak için içsel kalıplara bakma zamanı gelmiş olabilir.

Bilinçaltı Kalıplarla Nasıl Çalışılır?

• Farkındalık geliştir: Tekrar eden davranışlarını yaz, neler tetikliyor gözlemle.

• İnançları sorgula: “Bu düşünce bana nereden tanıdık geliyor?”

• Duygusal farkındalık çalışmaları yap: Hislerini bastırma, tanımaya çalış.

• Terapötik destek al: Şema terapi ve bilişsel teknikler, bu kalıpları çözümlemede oldukça etkilidir.

Değişim fark etmekle başlar. Bilinçaltı kalıplar kolay değişmese de, üzerlerine ışık tutuldukça gücünü kaybeder.